Subic Bay 4: Night at the Waterfront

Okt. 25, 2008: Pagkatapos ng STS Poetry Seminar-Workshop, inilibre kami sa isang shabu-shabu dinner at lumibot sa Subic Bay waterfront.

Mula sa Subic Central School, dineretso kami ni ser Joji sa Hsin Coffee sa Mango Valley hotel. Libre ang hapunan. Kami nina ser Vim Nadera, Ynna, Debbie, at miss Bebang ang nagsalo-salo.

Pagkatapos, naglakwatsa muna kami sa waterfront. Nag-picture-taking at hotel hopping din sa The Lighthouse at Vista Marina.

Pag-uwi, hinatid muna namin si ser Vim sa Bataan (may event siya kinabukasan) bago tumuloy sa Maynila. Libre rin ang naging pag-uwi namin (c/o ser Joji's van).

(At tapos na rin ang 4-part photo album series na 'to. Bow. Kasama din pala dito ang mga kuha galing sa cam ni Ynna.)

Ang listahan ng mga albums ng aming paglalakbay:

• Subic Bay Pt. 1 -- Scuba Diving! (Underwater Poets Society)


• Subic Bay Pt. 2 -- Freeport Freewheelin, Beachwalk


• Subic Bay Pt. 3 -- Poetry Between Mountain & Sea


• Subic Bay Pt. 4 -- Night at the Waterfront

Background ng buong adventure:

Ang tunay na sadya namin sa Zambales ay ang Sining ng Tugma at Sukat (Art of Rhyme and Meter) program ng LIRA at National Commission for Culture and the Arts sa Subic town. Pero bago ang trabaho, nagpakasaya muna kami sa scuba diving at paglibot sa Subic Bay Freeport Zone.

Kami nina miss Bebang (pangulo ng LIRA), Ynna at Debbie (LIRA Fellows) ang nagtaguyod ng STS Subic. (Ako ang nagsilbing coordinator.) Naka-bonding namin si sir Vim Nadera na nagsilbing lecturer. Si sir George Ang Dy Pay ng Boardwalk Dive Center ang aming more-than-gracious host. (Sobrang tenk yu, sir Joji & miss Bebang!)

Mas marami pa dapat ang pupunta, kaso nag-back out sa huling sandali. Sayang dahil todo libre kami sa diving, transpo, hotel, pagkain, atbp...pero okey na rin. Kung marami kaming nag-dive, nahati pa ang atensiyon ng instructors at baka di kami nag-enjoy nang lubos hehe.

Ito rin pala ang unang beses kong gamitin ang bagong camera sa labas ng Maynila.

Subic Bay 3: Poetry Between Mountain & Sea

Okt. 25, 2008: Pagkatapos libutin ang Subic Bay Freeport Zone at maglakad sa beach, dumeretso na kami sa Subic town para sa STS Poetry Seminar-Workshop, isang proyekto ng LIRA at National Commission for Culture and the Arts.

Enjoy na enjoy ang mga delegates sa aming lecturer na si Vim Nadera. Kaming apat naman nina Beverly Siy, Ynna Abuan, at Deborah Nieto ang nagsilbing workshop facilitators.

Maganda rin ang venue (Subic Central School) at mababait ang mga tagaroon. Niyayaya pa nga kaming bumalik ng kanilang superintendent.

Kinagabihan, pagkatapos ng STS, inilibre kami sa isang shabu-shabu dinner at nagliwaliw sa Subic Bay waterfront...at nasa sumunod na album na 'yun.

(Kasama na rito ang mga kuha galing sa cam ni Ynna. Di ko na sinama lahat ng pics ng certificate awarding dahil marami ang blurred.)

Ang listahan ng mga albums ng aming paglalakbay:

• Subic Bay Pt. 1 -- Scuba Diving! (Underwater Poets Society)


• Subic Bay Pt. 2 -- Freeport Freewheelin, Beachwalk


• Subic Bay Pt. 3 -- Poetry Between Mountain & Sea


• Subic Bay Pt. 4 -- Night at the Waterfront

Background ng buong adventure:

Ang tunay na sadya namin sa Zambales ay ang Sining ng Tugma at Sukat (Art of Rhyme and Meter) program ng LIRA at National Commission for Culture and the Arts sa Subic town. Pero bago ang trabaho, nagpakasaya muna kami sa scuba diving at paglibot sa Subic Bay Freeport Zone.

Kami nina miss Bebang (pangulo ng LIRA), Ynna at Debbie (LIRA Fellows) ang nagtaguyod ng STS Subic. (Ako ang nagsilbing coordinator.) Naka-bonding namin si sir Vim Nadera na nagsilbing lecturer. Si sir George Ang Dy Pay ng Boardwalk Dive Center ang aming more-than-gracious host. (Sobrang tenk yu, sir Joji & miss Bebang!)

Mas marami pa dapat ang pupunta, kaso nag-back out sa huling sandali. Sayang dahil todo libre kami sa diving, transpo, hotel, pagkain, atbp...pero okey na rin. Kung marami kaming nag-dive, nahati pa ang atensiyon ng instructors at baka di kami nag-enjoy nang lubos hehe.

Ito rin pala ang unang beses kong gamitin ang bagong camera sa labas ng Maynila.

Subic Bay 2: Freeport Freewheelin, Beachwalk

Okt. 24-25, 2008: Pagkatapos ng scuba diving namin sa Subic Bay, lumibot naman kami sa Freeport Zone.

Ang naging itinerary:

- Lunch sa dive shop
- Hotel-hopping (naghahanap ng matutuluyan)
- JEST Camp (munting kagubatan kung saan dapat kami matutulog, army barracks-style)
- Subic Historical Center (museum field trip!)
- Bargain/PX goods shopping (Freeport Exchange at UnionSquare, kung saan nakatsamba ako sa limang 85-peso imported shirts)

Salamat pala sa mga caretaker/curator ng Subic museum. Pinayagan nila kaming kumuha ng mga retrato kahit bawal dapat. Para naman sa ngalan ng kasaysayan, kultura, at sining :)

Kinagabihan, pumunta na kami sa napiling matutulugan, ang Subic International Hotel. Libre ang stay namin. Si sir George Ang Dy Pay ng Boardwalk Dive Center at miss Bebang ang sumagot ng room...at malaking kuwarto 'yun. Apat na kama, at kung pipilitin ay kaya ang tig-dalawang tao bawat kama. (Tatlo lang ang nagamit namin. Luwag!)

Pagkatapos mag-check in, bumalik kami sa dive shop para kumain ng hapunan (libre ulit). Naglipatan din kami ng mga underwater pics sa laptop at flash drive. Pagbalik sa hotel, si Ynna ang unang nakatulog at ako ang huli.

Kinabukasan ang STS poetry seminar-workshop namin sa Subic town. Pero bago 'yun, nagliwaliw muna kami nang onti nina Ynna at Debbie sa Subic Bay beach. Pagkatapos, nagpakasarap sa libreng breakfast na sagot uli ng Boardwalk Dive Center.

Medyo naging mabilis ang almusal namin dahil leyt na kami para sa STS. Ilang minuto din ang nilakbay namin bago makarating sa Subic Central School...at nasa sumunod na album na 'yun.

(Kasama na rito ang mga kuha galing sa cam ni Ynna.)

Ang listahan ng mga albums ng aming paglalakbay:

• Subic Bay Pt. 1 -- Scuba Diving! (Underwater Poets Society)


• Subic Bay Pt. 2 -- Freeport Freewheelin, Beachwalk


• Subic Bay Pt. 3 -- Poetry Between Mountain & Sea


• Subic Bay Pt. 4 -- Night at the Waterfront

Background ng buong adventure:

Ang tunay na sadya namin sa Zambales ay ang Sining ng Tugma at Sukat (Art of Rhyme and Meter) program ng LIRA at National Commission for Culture and the Arts sa Subic town. Pero bago ang trabaho, nagpakasaya muna kami sa scuba diving at paglibot sa Subic Bay Freeport Zone.

Kami nina miss Bebang (pangulo ng LIRA), Ynna at Debbie (LIRA Fellows) ang nagtaguyod ng STS Subic. (Ako ang nagsilbing coordinator.) Naka-bonding namin si sir Vim Nadera na nagsilbing lecturer. Si sir George Ang Dy Pay ng Boardwalk Dive Center ang aming more-than-gracious host. (Sobrang tenk yu, sir Joji & miss Bebang!)

Mas marami pa dapat ang pupunta, kaso nag-back out sa huling sandali. Sayang dahil todo libre kami sa diving, transpo, hotel, pagkain, atbp...pero okey na rin. Kung marami kaming nag-dive, nahati pa ang atensiyon ng instructors at baka di kami nag-enjoy nang lubos hehe.

Ito rin pala ang unang beses kong gamitin ang bagong camera sa labas ng Maynila.

Subic Bay 1: Scuba Diving! (Underwater Poets Society)

Debs: [bubbles bubbles bubbles]

Ako: Kahit kabado, sige pose lang.

Ynna: Di magawa ang "OK" sign, dahil di talaga siya okey.

Mula sa cam ni Bebang.

Part 1 ng aming "working vacation" sa Subic Bay, Zambales noong Okt. 24-25, 2008.

Ang tunay na sadya: ang Sining ng Tugma at Sukat (Art of Rhyme and Meter) program ng LIRA at National Commission for Culture and the Arts sa Subic town. Pero bago ang trabaho, nagpakasaya muna kami sa scuba diving at paglibot sa Subic Bay Freeport Zone.

Kami nina miss Bebang (pangulo ng LIRA) at Ynna & Debbie (LIRA Fellows) ang nagtaguyod ng STS Subic. (Ako ang nagsilbing coordinator.) Naka-bonding namin si sir Vim Nadera na nagsilbing lecturer. Si George Ang Dy Pay (sir Joji) ng Boardwalk Dive Center ang aming more-than-gracious host. (Sobrang tenk yu, sir Joji & miss Bebang!)

Mas marami pa dapat ang pupunta, kaso nag-back out sa huling sandali. Sayang dahil todo libre kami sa diving, transpo, hotel, pagkain, atbp...pero okey na rin. Kung marami kaming nag-dive, nahati pa ang atensiyon ng instructors at baka di kami nag-enjoy nang lubos hehe.

Ito rin pala ang unang beses kong gamitin ang bagong camera sa labas ng Maynila.

Ito ang unang beses kong makapag-scuba diving. "Writers Underwater" o "Underwater Poets Society" ang pwedeng mga subtitle ng album na 'to, dahil nga mga LIRA poets ang sumisid.

Ang masaya: libre ang dive. Sponsored ni sir Joji, hehe. Kaya kung gusto niyong sumisid sa dagat, ke baguhan o beterano na kayo, sa Boardwalk Dive Center na kayo pumunta. (Oo, adbertisment, pero astig naman talaga ang dive shop nila at mababait ang instructors.)

Binigyan muna kami ng crash course ni ser Joji. Pero kahit anong pilit naming memoryahin ang mga sinabi sa amin, nakalimutan din namin noong nasa bapor na kami. Kabado e.

Malas ako noong araw na 'yon -- sinisipon ako at pinalala nito ang pressure sa ilalim ng tubig. May saglit pa ngang nag-panic ako at tinanggal ang regulator sa bibig.

Pero nang makatagal na ako sa tubig, ayos na rin. Napakaganda sa baba. Inilibot kami ng mga instructors sa bahaging tila munting canyon at puno ng corals. 20-40 minutes yata kami sa baba, at 10-20 meters ang inabot na lalim. (Di ko lang sigurado ha. Help, dive-mates!)

Dahil masyadong marami ang pwede kong maisulat tungkol sa aming diving, di ko na susubukang ilista lahat sa blog na 'to. Doon na lang sa pinaplano kong aklat ng mga sanaysay ng paglalakbay (ibang koleksiyon pa 'yun sa inaasikaso kong Corsair of Cor-Street).

Pag-ahon sa tubig, pakiramdam namin ay binigyan kami ng ikalawang buhay. (OA di ba.) Di tuloy nakapagtataka na pinamagatan ni ser Vim ang kanyang Nobyembre 3 kolum sa Manila Bulletin na "Second Life."

Fact: Hanggang ngayon, surreal pa rin para sa amin nina Ynna at Debs na nakapag-dive kami.

Nagkaroon kami ng kaunting salo-salo pagbalik sa dive shop. Nang makapag-recharge, lumibot kami sa Subic Bay, nag-checkin sa Subic International Hotel, at naglakad sa beach...at nasa sumunod na album na 'yun.

(Halo-halo na rito ang mga kuha namin nina Ynna at miss Bebang.)

Ang listahan ng mga albums ng aming paglalakbay:

• Subic Bay Pt. 1 -- Scuba Diving! (Underwater Poets Society)


• Subic Bay Pt. 2 -- Freeport Freewheelin, Beachwalk


• Subic Bay Pt. 3 -- Poetry Between Mountain & Sea


• Subic Bay Pt. 4 -- Night at the Waterfront

Biyaheng Subic Bay at Quezon: Lit Workshops, Scuba Diving, Atbp.

Two weekends, two out-of-town trips, two literary events, two "working vacations." Plus one scuba diving. Nyek!

Dalawang linggo akong stressed sa pagiging Coordinator ng STS Mauban (sa Quezon) at STS Subic (sa Zambales). Pero sulit naman -- unang beses kong makapunta sa Quezon (kung di isasama ang Mt. Banahaw), pati na rin sa Subic Bay Freeport Zone. At unang beses ko ring makapag-scuba diving.

(Halatang di pa rin ako maka-'get over' na nakapag-diving ako, 'no? Di ko kasi pinangarap gawin 'yon sa tanang buhay ko, dahil hindi ako marunong lumangoy at takot ako sa malalim na tubig.)

Saka na lang ang mga kumpletong photo albums ng Quezon at Subic excursions namin, dahil may mga nakapila pang ibang lit event para i-upload hehe. Ilang sampol:

SUBIC BAY, ZAMBALES
Oktubre 24-25, 2008

Sir Vim Nadera, ako, Ynna, at Debbie sa Boardwalk Dive Center ni sir Joji.

Debbie, ako, Ynna.

Ako at isang starfish. (Na binalik din namin.)

Kami nina Debbie at miss Bebang sa Subic Bay historical museum.

Sir Vim, Debbie, Ynna, at ako, namimili ng PX goods.

Sa Subic International Hotel (sponsored by Boardwalk Dive Center!).

STS Subic programme.

STS Subic delegates w/ LIRA representatives.

Kumakain sa shabu-shabu restaurant (sponsored by Boardwalk Dive Center again!).

Kami sa Subic Bay waterfront.

Sa Lighthouse hotel naman.

Ang Sining ng Tugma at Sukat (STS) Subic ay isang seminar-workshop ng National Commission for Culture and the Arts (NCCA) at LIRA na ginanap noong Oktubre 25 sa Subic Central School, Subic Town, Zambales. (I-klik lang ang programme sa taas para sa full version nito.)

'Yun ang ikatlo at ikahuling beses kong humawak ng STS. Si sir Vim Nadera ang naging tagapanayam namin, at si Ynna Abuan naman ang emcee.

MAUBAN, QUEZON
Oktubre 19, 2008

Ako, Romeo, at Rene sa tapat ng Pambayang Kolehiyo ng Mauban.

Sa tapat ng mga bakawan (mangroves), bago kumain sa "Pagoda" restaurant.

Nagwo-workshop sa mga STS delegates.

STS Mauban delegates w/ LIRA representatives.

Rhom, Rey, ako, miss Bebang, Ynna: side trip sa Tayabas, Quezon.

Writer-Friends' Dinner @ Manila Bay

Diosdado Macapagal Avenue, Manila Bay.

Oktubre 22, 2008: Nagkaroon kami ng mini-reunion ng ilan sa malalapit kong kaibigan sa mundo ng sining. Sina Pau, JC, at Karla ay co-Fellows ko sa LIRA Poetry Clinic 2007 at kasama kong mga founding members ng KATAS. Kasama rin namin si Colleen, kaibigan ni Pau (at kaibigan na rin namin ngayon -- kita-kits sa susunod na labas!).

Ang venue: Dampa palengke-ng-mga-burgis-na-tadtad-ng-burgising-restawran, Diosdado Macapagal Avenue, Manila Bay (sa reclamation area na malapit nang lumubog dahil sa global warming...ang sabog ko a).

Unang beses ko pa lang kumain sa kahit anong Dampa (fastfood-high-cholesterol-mura-na-masarap-pa kid ako e). Puro seafood pala doon, kaya di rin marami ang nakain ko (allergic ako sa hipon at alimango).

Unang gamit ko 'to ng bagong DSLR camera ko sa labas ng bahay, kaya pasensya na't andaming blurred shots hehe.

Update 12/13/08: May dinagdag akong piks mula sa food blog ni pareng JC.

STS Mauban: Teaching Poetry in Coconut Land

Ang aming pagdayo sa Quezon noong Oktubre 19, 2008. Para ito sa Sining ng Tugma at Sukat (STS) Mauban, isang poetry seminar-workshop na hinawakan ko bilang Coordinator para sa LIRA at National Commission for Culture and the Arts.

Kung di isasama ang Mt. Banahaw (na pinuntahan namin sa isang field trip sa Pisay), ito ang unang beses kong makapunta ng Quezon. Ang Mauban ay isang bayan sa tabing-dagat.

Nagkita-kita muna kami nina Ynna at Romeo sa Sta. Mesa bago mag-taxi patungong Robinson's Metro East. Doon kami nakipagkita kina Rey, miss Bebang at anak nitong si EJ. Nag-almusal at kuwentuhan na lang muna kami habang inaantay ang inarkilang van na sakay sina sir Mike Coroza (speaker para sa STS Mauban) at pamilya.

Para makamenos sa tagal ng biyahe, di kami dumaan sa SLEX. Bagkus, tumagos kami sa "likod" -- sa Antipolo, Laguna, at mga bundok.

Tatlong oras mahigit ang biyahe. Naging mainit ang pagtanggap sa amin ng mga Maubanin sa Pambayang Kolehiyo ng Mauban. Hindi kalakihan ang paaralan -- may nakapagsabi pa ngang ang gusali nito ay dating kulungan -- pero kumpleto sila sa mga gamit. At talaga namang pinaghandaan nila ang programa namin -- nagkaroon pa ng mga pagtatanghal ang mga mag-aaral ng PKM para sa Panalangin at Pambansang Awit.

Magaganda rin ang koleksyon ng PKM Library (ang venue namin). Andaming literary books, foreign & Filipiniana. Karamihan ata sa mga 'yun ay bigay ni Prop. Nelson Turgo (UP Diliman), na isa sa mga tagapagtatag ng PKM. Yan ang astig.

Pagkatapos ng lecture ni sir Mike sa umaga, naghandog ang mga Maubanin ng isang espesyal na tanghalian para sa amin sa "Pagoda" restaurant sa tabi ng isang ilog at mga bakawan (mangroves). Ang mga inihain: sugpo, liempo, manok, at dahil nasa Quezon kami, buko.

Tulad nang dating gawi, nagkaroon ng ilang poetry exercises sa hapon. Bawat isa sa amin ni sir Mike Coroza (ang aming speaker), miss Bebang, Ynna, Rey, Romeo, at ako ay humawak ng isang grupo para i-workshop.

Lagpas alas-sais na nang umalis kami ng PKM. Inilibot muna kami (on van, hindi on foot) ni Prof. Nelson Turgo sa kanyang bayan (kasabay namin siyang umuwi ng Maynila).

Bago mag-SLEX, dumaan muna kami sa Tayabas upang bumili ng mga pasalubong (top priority: ang "budin" na ipinagmamalaki ng bayan).

Kakaibang kuwento: Masayang nagdadaldalan ang mga tao sa van habang tinatahak ang isang madilim na daan sa Quezon...nang bigla kaming harangin!

Hindi ng NPA, kundi ng mga militar. May checkpoint. Taena, biglang tahimik lang lahat ng tao! Well, maliban kay ma'am Jeanette, na bumati ng "Good evening, sir!" sa sundalo gamit ang isang medyo mapang-akit na boses. Mabait naman ang mga sundalo, pero kinailangan pa rin naming buksan ang van at magpaliwanag ni ser Nelson kung saan kami galing.

Dahil mukha kaming mababait na nilalang (at nakita naman siguro nilang andaming bata sa van), nakalagpas kami sa checkpoint. Whew.

Maraming salamat sa mga taga-PKM at Mauban para sa napakainit na pagtanggap...at masasarap na pagkain! Sana'y maulit pong muli, hehe.

Artists & Socialites @ InterContinental Manila

Oktubre 15, 2008: Ribbon-cutting ceremony ng oil paintings exhibit ni Linda Panlilio (na may kasamang mga haiku ni Ed Maranan). Naroon kami sa imbitasyon ni sir Rio Alma, National Artist for Literature, na siya namang Guest of Honor noong gabing iyon.

Sa UP Diliman muna kami nagkita-kita, si ser Rio, Wendell Capili, Ynna, at ako. Maaga kaming nakarating sa Hotel Intercon sa Makati.

Ang pamilya pala ni Linda Panlilio ang nagtatag ng Sulo Hotel, kaya puro burgis at dayuhan ang naroon sa seremonyas. Dapat yata e nagdamit bellboy na lang ako para mag-blend in wahaha.

Halos di pa kami nakakakain buong araw ni Ynna nang dumating sa hotel, kaya buti naman at masasarap ang finger food na inihain pagkatapos ng ribbon-cutting.

Pauwi, nakibuntot ang UP Tamaraw FX na minamaneho ni Mang Bong sa isang presidential (?) convoy. Sino bang makakaalam na salimpusa lang kami, e naka-pulang plaka ang FX? Hehehe.

Sining ng Tugma at Sukat sa Quezon

Round 2: Ako ang nagsisilbing Coordinator para sa gaganaping Sining ng Tugma at Sukat (STS) seminar-workshop ng National Commission for Culture and the Arts (NCCA) at LIRA sa Lunes, Oktubre 19 sa Pambayang Kolehiyo ng Mauban, Mauban, Quezon. (I-klik lang ang image sa taas para sa full version ng programme.)

Ito ang ikalawang beses kong humawak ng STS; ang una ay noong nakaraang buwan sa Dagupan. Muli, si sir Michael Coroza ang magiging tagapanayam namin. Di tulad ng dati, hindi ko na kailangang magbigay ng Pambungad at Pangwakas na Salita sa STS Mauban pagkat kasama na namin si Bb. Bebang Siy, ang pangulo ng LIRA.

Mula sa LIRAonline.org:

Inihahandog ng Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining (NCCA), Linangan ng Imahen, Retorika at Anyo (LIRA), at Pambayang Kolehiyo ng Mauban (PKM) ang ikaapat na programa ng Sining ng Tugma at Sukat sa Oktubre 19, 2008 sa Mauban, Quezon.

Ang Sining ng Tugma at Sukat (STS) ay isang proyekto ng NCCA at LIRA para sa mga guro ng Filipino sa mga matataas na paaralan sa Kalakhang Maynila at mga karatig na lalawigan.

Ang daloy ng programa:

8:00 – 9:00
Pagpapatala

9:00 – 9:30
Panalangin
Piling Mag-aaral ng IIC, PKM

Pambansang Awit
Piling Mag-aaral ng IIIC, PKM

Pambungad na Salita at Introduksiyon
Prop. Fe D. Nava, PKM
Beverly Siy, Pangulo ng LIRA

9:30 – 12:00
Panayam: Sining ng Tugma at Sukat
Assoc. Prof. Michael M. Coroza, LIRA

12:00 – 01:00
Tanghalian

01:00 – 02:30
Panayam: Sining ng Tugma at Sukat (pagpapatuloy)
Assoc. Prof. Michael M. Coroza, LIRA

02:30 – 04:15
Pagsasanay sa pagsulat ng tulang may tugma at sukat;
Palihan ng mga tula
Mga Delegado at kasapi ng LIRA

04:15 – 04:30
Paggawad ng mga Sertipiko
Prop. Nelson Nava Pl. Turgo, Prop. Fe D. Nava, Bb. Melody G. Agudilla, at Beverly Siy

Pangwakas na Pagbati
Beverly Siy, LIRA

Sina Phillip Kimpo Jr. at Romeo Peña ang mga tagapag-ugnay ng programa.

Mamayang gabi o hatinggabi ang alis namin patungong Quezon (Lucena muna tapos Mauban). Balikan lang siguro kami -- pagkatapos ng STS ay uuwi rin kaagad. Walang excursion sa Baguio, Manaoag, o night beach swimming tulad noong huling STS hehe. Baka nasa Maynila na kami bago dumating ang Lunes.

Nat'l Artist Rio Alma's Lunch Treat @ Malolos

Haha nakakahiya ang expression sa mukha ko. Kabado?

Oktubre 11, 2008: Muntik nang maging "riverside picnic" ang lunch treat para kay National Artist for Literature Virgilio S. Almario (Rio Alma) sa Malolos, Bulacan. Dahil mainit sa palaisdaan, sa loob ng bahay na lang kami kumain at tumoma.

Ang venue: bahay ng mag-asawang manunulat na sina Gil Mendoza at Jing Panganiban-Mendoza. Sila ang naghanda ng sangkatutak na pagkain at alak kay sir Rio at kanyang mga bisita (wala pa kaming isang dosena).

Ikalawang beses ko pa lang pumunta noon ng Malolos; ang una ay noong Parangal kay Rio Alma (album 1, album 2).

Ang dami ng pagkain, sa dami e noong nabusog kami ay parang di pa rin nabawasan ang nakahain sa mesa. Seafood espesyal pero may inihaw na baboy at tinola rin. At siyempre, di mawawala ang mga bote ng alak.

Maraming salamat po sir Gil & ma'am Jing! Grabe lang ang inilaki ng mga tiyan namin noong araw na iyon hehehe.

LIRA Poetry Clinic: Jerry Gracio / UP Pictorial

Agosto 24, 2008: Ang premyadong makata na si Jerry Gracio ang nagbigay ng panayam para sa LIRA Poetry Clinic 2008. Ang paksa: Gender Issues.

Pero bago ang lecture, nagkaroon muna kami ni Ynna ng onting pictorial sa labas ng CAL New Building. Masyado kasing maaga ang dating namin (pero naunahan pa rin kami ni binibining Lee!).

Katanghalian ay isinabay kami ni Rio Alma sa kanyang Innova. Sa Coop sa Shopping Center kami kumain.

Sa hapon ay nagkaroon ng palihan ng mga tula ang mga Fellows; nagkaroon naman kaming members ng pagpupulong. Nang natapos ang dalawa, nagpulong naman ang mga Fellow para pumili ng kanilang batch/folio name.

STS Dagupan: Teaching Poetry in a Flooded School

Part 5 ng excursion ng aming munting samahan, ang Dapitdilim Fellowship of Writers, sa mga bundok at dalampasigan ng Hilaga (Benguet at Pangasinan).

Setyembre 22, 2008: Tapos na ang bakasyon; trabaho na. Pagkatapos ng aming mga paglalakwatsa sa Baguio, Manaoag, at San Fabian beach, dumating na rin ang araw ng Sining ng Tugma at Sukat (Art of Rhyme and Meter) program.

Ang STS ay proyekto ng LIRA at National Commission for Culture and the Arts. Para sa Dagupan, kami ni Rey ang naging coordinator (siya bilang taga-Dagupan at ako bilang LIRA member).

Ang STS Dagupan ang una kong inorganize na literary event.

Si sir Mike Coroza ang naging lecturer namin; kasama niyang pumunta ng Dagupan ang kanyang kabiyak, si ma'am Jeanette. Sina AC, Debbie, Romeo, at Ynna naman ay kasama namin sa pag-workshop sa mga delegates. Hindi nakaabot si Melvin sa araw ng STS dahil may kailangang gawin sa Maynila.

Muntik pang hindi matuloy ang STS Dagupan dahil sa bagyo -- tingnan niyo na lang ang mga pics sa baba para sa evidence. Binaha ang aming venue (Dagupan City National High School), at muntik nang pumasok ang tubig sa library kung saan kami nag-STS. Suspendido rin ang klase; buti na lang at nanatili pa rin sa venue ang mga participants.

(Buti na lang at hindi inabutan ng bagyo ang aming mga lakad sa Baguio at Pangasinan. Salamat po Lord :D)

Ako rin ang nagbigay ng opening remarks at introduction. Si Rey naman ang emcee.

Lagpas 30 ang mga dumalong guro at mag-aaral. Astig talaga si sir Mike at ang ganda ng naging panayam at workshop (palihan) ng mga tulang ginawa on-the-spot ng mga participants.

Pagkatapos ng isang napakahaba at nakapapagod na araw at bago lumuwas ng Maynila, nagkaroon muna kami ng huling hapunan (naks ang drama) sa bahay nina Ynna sa Mangaldan. Si Tita Glory, nanay ni Ynna ang naghanda ng masarap na pagkain.

Sadlak sa karimlan (naks ulet) ang mga dinaanan naming bahay papunta sa bayan nina Ynna. Ayun, brownout pala. Kasama namin sina sir Mike Coroza at kanyang kabiyak na si ma'am Jeanette na sumakay ng jeep at trike. Kahit si Ynna ay medyo nalito kung saan bababa dahil nga madilim.

Buti na lang at pagkatapos ng aming hapunan (at sa kalagitnaan ng aming pagliligpit ng bagahe) ay nagkailaw na.

Nag-arkila si Kuya Apollo ni Ynna ng isang jeep para ihatid kami sa Dagupan bus station. Buti at naabutan pa namin ang last trip ng Five Star.

Kung di ako nakatulog sa biyahe papuntang Pangasinan at Baguio, sa biyahe pabalik naman ako bumawi. Sobrang pagod lang talaga at naubos na rin ang adrenalin.

Lagpas hatinggabi na kami nakarating ng Cubao...at doon na nagtatapos ang napakasayang (obvious naman sa piks!) paglalakbay sa Norte.

(At tapos na rin ang 5-part photo album series na 'to. Bow.)

Ang listahan ng mga albums ng aming 'bakasyon':

• Part 1 -- Dapitdilim Writers: Baguio (Cafe by the Ruins)


• Part 2 -- Dapitdilim Writers: Baguio (Burnham Park, Biking)


• Part 3 -- Dapitdilim Writers: Manaoag Pilgrimage


• Part 4 -- Dapitdilim Writers: San Fabian Beach Workshop


• Part 5 -- STS Dagupan: Teaching Poetry in a Flooded School

LIRA Poetry Clinic: Bobby Añonuevo, Paolo Manalo

Agosto 31, 2008: Dalawang astig na makata -- sina Roberto Añonuevo at Paolo Manalo -- ang nagbigay ng kani-kanilang panayam para sa LIRA Poetry Clinic 2008.

Ang mga paksa: Poetics (ser Paolo) sa umaga at Revision (ser Bobby) sa hapon.

Medyo pagod ang mga tao sa umaga dahil sa hangover ng UMPIL National Convention na ginanap noong naunang araw (lalo na sa nangyaring inuman!).

Sinigurado ko palang makapunta sa panayam ni ser Paolo dahil naging prof ko siya sa CW 198 (Online Writing) noong huling taon ko sa UP Diliman. At siyempre, nagpapirma na rin ako ng aklat niyang Jolography.

Sa hapon, ako ang nagpakilala kay ser Bob (dahil na rin ako ang nag-iisang LIRA member noong hapon na 'yun hehe). Pagkatapos ng panayam, nagpulong ulit ang mga Fellow para pumili ng kanilang batch/folio name. Ang resulta: "Krokis." Sa kabutihang palad (sensya na opinyon lang haha), pinalitan nila 'to sa mga susunod na linggo.

Dapitdilim Writers: San Fabian Beach Workshop

Part 4 ng excursion ng aming munting samahan, ang Dapitdilim Fellowship of Writers, sa mga bundok at dalampasigan ng Hilaga (Benguet at Pangasinan).

Setyembre 21, 2008: Pagkatapos ng aming pilgrimage sa Our Lady of Manaoag, nagkaroon kami ng isang lit workshop sa dalampasigan ng San Fabian (karatig na bayan ng Mangaldan, kung saan nakatira sina Ynna).

Pero bago 'yun, mula Manaoag ay dumaan muna kami sa George's, isang tago ngunit magandang kainan sa Dagupan City. Ginusto kong malaman kung ano ba ang pinagkaiba ng Ilocano Pansit Batchoy sa aming Batchoy sa Aklan/isla ng Panay, kaya 'yun ang inorder ko. (Ang pagkakaiba: may anghang.)

Pagkatapos kumain, nagpa-print at photocopy pa kami ng mga tula at prosa na iwo-workshop. Tapos ay umuwi na kami ng Mangaldan para magbihis ng 'beach attire.'

Sumakay kami ng jeep papuntang San Fabian, at nag-tricycle para pumunta sa dalampasigan. Doon ay nagrenta kami ng cottage (kailangan pang mag-Pangasinense ni Rey para matauhan ang nagpaparenta na 'wag kaming utuin).

Dahil takipsilim (dapitdilim?) na, ilang minuto lang kaming nakapag-piktyur-piktyur at swimming. Sunod naming nilunod ang aming mga sarili sa alak (strawberry wine mula Baguio at alak na ginagamit sa Consecration sa Misa -- pari ang kuya ni Ynna hehe), beer, at videoke.

(At oo, napakanta ako. Unang beses kong pumatol sa videoke.)

Pagkatapos ng kasiyahan ay nagseryoso na kami. Ang isinalang sa workshop: prologo at unang kabanata ng novel-in-progress ni Jack, na nasa Saudi ngayon upang sumahod.

Isang kahindik-hindik na karanasan (well, para kay Romeo): Madilim. May sumitsit kay Romeo mula sa di-kalayuang bahagi ng beach. Pagtingin ni Rhom, itinaas ng isang matandang babae ang kanyang palda! Prosti kaya 'yun o buwang? O multo kaya? Sa muling paglingon ni Rhom (pagkatapos niya kaming tawagin), nawala na ang babae.

Bago mag-alas nuwebe ay bumalik na kami ng Mangaldan para makapagpahinga, dahil bisperas na 'yun ng pagtuturo namin ng tula sa Dagupan...at nasa sumunod na album na 'yun.

Ang listahan ng mga albums ng aming 'bakasyon':

• Part 1 -- Dapitdilim Writers: Baguio (Cafe by the Ruins)


• Part 2 -- Dapitdilim Writers: Baguio (Burnham Park, Biking)


• Part 3 -- Dapitdilim Writers: Manaoag Pilgrimage


• Part 4 -- Dapitdilim Writers: San Fabian Beach Workshop


• Part 5 -- STS Dagupan: Teaching Poetry in a Flooded School

Background ng aming buong paglalakbay:

Isinabay namin ang "lit trip" na 'to sa Sining ng Tugma at Sukat (Art of Rhyme and Meter) program ng LIRA at National Commission for Culture and the Arts sa Dagupan, kung saan malapit nakatira ang dalawa sa amin (Ynna & Rey).

Kami ni Rey ang coordinators para sa STS Dagupan, at kasama namin sina AC, Debbie, Romeo, at Ynna sa pag-workshop sa mga delegates. Hindi nakaabot si Melvin sa araw ng STS dahil may kailangang gawin sa Maynila.

Bago ang araw ng STS (Lunes) at pagiging LIRA, sangkatutak muna ang ginawa naming bonding bilang magkakaibigang manunulat sa Dapitdilim (mga pinagbuklod ng Dapitan/UST at Diliman/UP).

Dapitdilim Writers: Manaoag Pilgrimage

Part 3 ng excursion ng aming munting samahan, ang Dapitdilim Fellowship of Writers, sa mga bundok at dalampasigan ng Hilaga (Benguet at Pangasinan).

Setyembre 21, 2008: Sa araw na sumunod sa aming nakapapagod ngunit masayang outing sa Baguio, pumunta kami sa Simbahan ng Our Lady of Manaoag. Unang beses kong makapunta at makapagdasal sa milagrosong Birhen ng bayang iyon.

Sayang at hindi nakasama si Romeo (kailangang sumamba sa kapilya ng INC) at Rey (sinamahan/nag-tour guide kay Rhom) sa amin.

Bus ang sinakyan namin mula Mangaldan papuntang Manaoag; van naman pabalik. Lagpas-tanghalian na nang makabalik kami sa Dagupan. Bago kumagat ang gabi ay nagkaroon ang Dapitdilim ng isang lit workshop sa San Fabian Beach...at nasa sumunod na album na 'yun.

Ang listahan ng mga albums ng aming 'bakasyon':

• Part 1 -- Dapitdilim Writers: Baguio (Cafe by the Ruins)


• Part 2 -- Dapitdilim Writers: Baguio (Burnham Park, Biking)


• Part 3 -- Dapitdilim Writers: Manaoag Pilgrimage


• Part 4 -- Dapitdilim Writers: San Fabian Beach Workshop


• Part 5 -- STS Dagupan: Teaching Poetry in a Flooded School

Background ng aming buong paglalakbay:

Isinabay namin ang "lit trip" na 'to sa Sining ng Tugma at Sukat (Art of Rhyme and Meter) program ng LIRA at National Commission for Culture and the Arts sa Dagupan, kung saan malapit nakatira ang dalawa sa amin (Ynna & Rey).

Kami ni Rey ang coordinators para sa STS Dagupan, at kasama namin sina AC, Debbie, Romeo, at Ynna sa pag-workshop sa mga delegates. Hindi nakaabot si Melvin sa araw ng STS dahil may kailangang gawin sa Maynila.

Bago ang araw ng STS (Lunes) at pagiging LIRA, sangkatutak muna ang ginawa naming bonding bilang magkakaibigang manunulat sa Dapitdilim (mga pinagbuklod ng Dapitan/UST at Diliman/UP).

Dapitdilim Writers: Baguio (Burnham Park, Biking)

Part 2 ng excursion ng aming munting samahan, ang Dapitdilim Fellowship of Writers, sa mga bundok at dalampasigan ng Hilaga (Benguet at Pangasinan).

Setyembre 20, 2008: Pagkatapos ng brunch namin sa Cafe by the Ruins, naglakad kami ng kaunti papunta sa Burnham Park. Kahit paglalakad sa Baguio ay isang kakaibang karanasan kung sanay ka sa Maynila -- maaliwalas, malinis, at hindi mo iisipin na baka may mag-snatch ng cellphone mo, mangholdap sa 'yo, o may makakasagasa sa 'yo.

Habang naghahanap ng mauupuan sa liwasan, nagutom ulit ang ilan sa amin pagkakita ng malalaking mais. (At nakakabusog na ang brunch namin sa Cafe by the Ruins sa lagay na 'yun ha.) Takte nakakahiya ang mga mais na inilalako dito sa Maynila.

Nakahanap rin kami ng magandang lugar para umupo, at doon ay pinag-usapan namin -- ano pa ba? -- ang aming samahan. Kaya sa hapon ng Setyembre 20, 2008, pormal naming itinatag ang Dapitdilim Fellowship of Writers. (In absentia si Jack na sumasahod ngayon sa Saudi Arabia.)

Wala kaming ilusyon na maging tanyag na organisasyon -- at hindi nga kami 'organisasyon.' Kami ay isang munting pagkakaibigan ng mga manunulat na nagkakilala sa Dapitan (9th UST National Writers' Workshop) at pinaglapit ng aming karanasan sa Diliman (LIRA Poetry Workshop).

Pagkatapos ng aming 'founding,' nagkaroon kami ng piktyuran. 'Yung tipong magagamit sa Friendster at literary bionotes hehe.

Nang mapagod, mas lalo pa naming pinagod ang mga sarili sa biking. Ang saya, doon lang ulit ako nakapag-bike nang matagal-tagal. Marunong pa pala ako hehe.

Pagkatapos ay namili kami sa mga tiangge sa tabi ng Burnham Park. Dahil di naman lahat ng pasalubong ay makikita sa tiangge, sumakay kami ng taxi papuntang Public Market.

Di na kami nakapag-piktyur masyado doon dahil masyadong maraming tao, mas marami pa sa Quiapo at Divisoria. Parang wala na ngang katapusan ang dagsa ng mga tao e. Basta ang mga napamili namin: strawberry jam, strawberry wine, t-shirts, murang bulaklak (kay Debbie), at bonsai na wala pang 50 pesos (sa akin).

Akala ko malulungkot ako sa biyahe paalis ng Baguio, dahil na rin wala pang kalahating araw ang itinagal ng aming 'bundok outing.' Nagkamali ako. Kasingsaya ako ng isang batang nasa field trip habang nakatunghay sa mga tanawin sa Marcos Highway -- para lang kaming nasa langit, nasa gitna ng mga ulap, nakikita ang malayong dalampasigan ng La Union sa ibaba.

Sa biyahe, may namuo na kaagad na linya para sa isang future travel essay ko: "After that descent from the country's rooftop, I cannot in good conscience enjoy the ridiculously mundane trips to the mall."

May isang tanawin nga lang kaming nadaanan na nakagigimbal. Banggaan. Ford Fiera-type ata 'yung isang sasakyan, 'yung ikawala nawawala (bus? baka tumakas?). May mga pulis sa eksena. May naka-stretcher sa likod ng kotse, kaya malamang buhay pa. Pero basag ang windshield sa passenger's side...at may nakaupong katawan, nakasandig ang ulo sa cardoor. Babae ata. Di na gumagalaw, at di rin ginagalaw ng mga pulis. Malamang, patay.

Kinabukasan nang umaga ay pumunta naman kami sa Simbahan ng Our Lady of Manaoag, at pagkagat ng gabi ay nagkaroon ng lit workshop sa San Fabian Beach...at nasa sumunod na album ang mga 'yun.

(Maraming kuha sa album na 'to ay galing sa camera ni Melvin.)

Ang listahan ng mga albums ng aming 'bakasyon':

• Part 1 -- Dapitdilim Writers: Baguio (Cafe by the Ruins)


• Part 2 -- Dapitdilim Writers: Baguio (Burnham Park, Biking)


• Part 3 -- Dapitdilim Writers: Manaoag Pilgrimage


• Part 4 -- Dapitdilim Writers: San Fabian Beach Workshop


• Part 5 -- STS Dagupan: Teaching Poetry in a Flooded School

Background ng aming buong paglalakbay:

Isinabay namin ang "lit trip" na 'to sa Sining ng Tugma at Sukat (Art of Rhyme and Meter) program ng LIRA at National Commission for Culture and the Arts sa Dagupan, kung saan malapit nakatira ang dalawa sa amin (Ynna & Rey).

Kami ni Rey ang coordinators para sa STS Dagupan, at kasama namin sina AC, Debbie, Romeo, at Ynna sa pag-workshop sa mga delegates. Hindi nakaabot si Melvin sa araw ng STS dahil may kailangang gawin sa Maynila.

Bago ang araw ng STS (Lunes) at pagiging LIRA, sangkatutak muna ang ginawa naming bonding bilang magkakaibigang manunulat sa Dapitdilim (mga pinagbuklod ng Dapitan/UST at Diliman/UP).

Dapitdilim Writers: Baguio (Cafe by the Ruins)

Setyembre 20, 2008: Part 1 ng excursion ng aming munting samahan, ang Dapitdilim Fellowship of Writers, sa mga bundok at dalampasigan ng Hilaga (Benguet at Pangasinan).

Isinabay namin ang "lit trip" na 'to sa Sining ng Tugma at Sukat (Art of Rhyme and Meter) program ng LIRA at National Commission for Culture and the Arts sa Dagupan, kung saan malapit nakatira ang dalawa sa amin (Ynna & Rey).

Kami ni Rey ang coordinators para sa STS Dagupan, at kasama namin sina AC, Debbie, Romeo, at Ynna sa pag-workshop sa mga delegates. Hindi nakaabot si Melvin sa araw ng STS dahil may kailangang gawin sa Maynila.

Bago ang araw ng STS (Lunes) at pagiging LIRA, sangkatutak muna ang ginawa naming bonding bilang magkakaibigang manunulat sa Dapitdilim (mga pinagbuklod ng Dapitan/UST at Diliman/UP).

Gabi ng Biyernes kami bumiyahe mula Cubao. Hindi ako nakatulog sa lamig ng bagong bus. (At talaga naman kasing bihira akong makatulog sa biyahe.)

Mag-a-alas-tres na ng madaling araw nang makarating kami ng Dagupan. Mula sa bus station ay nag-tricycle kami patungong Mangaldan, kung saan nakatira ang pamilya ni Ynna. Haciendera! Hehehe joke lang.

Naka-idlip lang kami ng dalawang oras bago makipagkita kay Rey sa Dagupan bus station. Mula doon ay sumakay na kami ng bus patungong Baguio. Victory Liner ulit.

Ang huling punta ko sa Baguio ay noong nasa grade school pa lang ako, kaya excited talaga ako kahit nasa bus pa lang. Sa Kennon Road kami dumaan.

Habang papaakyat kami ng mga bundok at lumalamig ang hangin at hininga ko, pakiramdam ko ay umaakyat ako sa langit. Korni pero 'yun talaga ang naramdaman ko.

At siyempre, nakabuti sa mahihinang baga ko (hikain!) ang dalisay na hangin.

Ang una naming ginawa pagdating ng Baguio ay pumunta sa Cafe by the Ruins, ang paboritong kinakainan ni Ynna doon. (Puwede niyo siyang ituring na anak ng Baguio kahit Pangasinense siya.)

Napakaganda ng Cafe by the Ruins. Pagdating na pagdating mo ay ramdam na ramdam mo na ang 'energy' na tinukoy ni Debbie. Magiging "at home" ka kung ikaw ay isang artist. May kamahalan ang pagkain, pero masarap naman at walang tatalo sa ambience. Kahit restroom ay panalo.

Dahil isang pagkakaibigan-samahan ng mga manunulat ang Dapitdilim, marami kaming napag-usapan tungkol sa literary world at aming mga sariling 'lit career.' Ala-una na ata ng hapon nang umalis kami at pumunta sa Burnham Park...at nasa sumunod na album na 'yun.

Ang listahan ng mga albums ng aming 'bakasyon':

• Part 1 -- Dapitdilim Writers: Baguio (Cafe by the Ruins)


• Part 2 -- Dapitdilim Writers: Baguio (Burnham Park, Biking)


• Part 3 -- Dapitdilim Writers: Manaoag Pilgrimage


• Part 4 -- Dapitdilim Writers: San Fabian Beach Workshop


• Part 5 -- STS Dagupan: Teaching Poetry in a Flooded School

Sunog sa Pisay

Marahil ang ilan sa inyo ay narinig sa mga balita ang nangyaring sunog sa Philippine Science High School. Noong nasagap ko ang balita, di ko inakalang naging MALAKI ang pinsala.

Pagkakita ko sa album ni Lara Cion, halos maiyak ako. Halos abo na ang Faculty Center. Buti nga ay naagapan kaagad at di na kumalat sa iba pang palapag, kundi ay nadale na ang buong Humanities Building (ang pangunahing gusali ng PSHS).

Bago ko pa nakilala ang Faculty Center ng UP Diliman, naunang naging malapit sa akin ang FC ng Pisay. Dahil di ako dormer, isa ito sa mga lugar na lagi kong natatambayan, kasama na ang front lobby, library, at cafeteria.

Hay. Mga alaala ng Pisay at ng Batch '02.

(Lahat ng retrato ay galing kay Lara.)

LIRA @ Manila International Bookfair 2008

Set. 14, 2008: Nagkaroon ng children's poetry lecture ang LIRA sa Pistang Panitik 2008, na bahagi ng Manila International Bookfair sa SM Mall of Asia. Sina Nanoy Rafael at Michael Coroza ang mga naging tagapanayam.

Eto rin pala ang nagsilbing ikalawang sunod na araw ng pamimili ko ng mga libro. (Noong Set. 13 ay nakapamakyaw na ang Dapitdilim pagkatapos bumisita kay Ma'am Ophie Dimalanta sa Uste.)

Ang summary ng aking bookfair experience:

5000-6000 pesos
52 books

Basahin ang blag post ko sa Karimlan para sa kumpletong listahan ng mga libro.

Ikatlong Isyu ng Bulawan Online / Bulawan Online 3rd Issue

Nilabas na namin ang ikatlong isyu ng Bulawan Online, tampok ang mga tula, maikling kuwento, pagsusuri, at panayam nina April Jade Imson, Joseph de Luna Saguid, Roberto T. Añonuevo, Romulo P. Baquiran Jr., Michael M. Coroza, at Virgilio S. Almario.

Magpunta lamang po sa www.bulawanonline.com. Para sa mga gustong magpasa para sa aming "Pasko Isyu" sa Disyembre, basahin lang ang mga detalye sa dulo ng aking blag post.

Mula sa mga editor:

ISYU BLG. 3, TOMO 1. Ipinagmamalaking ilathala ng Bulawan Online sa isyung ito ang katangi-tanging mga akdang pampanitikan sa mga buwan ng Oktubre-Nobyembre 2008.

Mga sipi mula sa mga akda:

Gunita bilang Liksiyon sa tula ni Joseph de Luna Saguid, pagbása ni Roberto T. Añonuevo sa tula ni Joseph de Luna Saguid:

"[I]pinahihiwatig lamang ng tulang "Tanawin" ang isang tagpong kapupulutan ng karanasan—mabuti man o masama—at ang karanasang ito ay malimit kadikit ng gunita. Ang gunitang ipinapataw ng nakaraan ang dapat sinusuri nang maigi, dahil gaya ng nabanggit kangina, ang nakaraan ay hindi estatiko bagkus patuloy na umaandar na parang pelikula at walang makatitiyak ng wakas."

Si Karding sa Gimokudan: Pagkain o Buhay?, pagbása ni Romulo P. Baquiran, Jr. sa kuwentong pambata ni April Jade Imson:

"Palagiang impetus sa kuwentong pambata ang halagahang itinuturing na birtud para sa mga kabataang mambabasa nito. Hindi nagkukulang ang "Si Karding at Ang Buwaya" sa bagay na ito. Pangunahing halagahan sa kuwento ang pangangalaga sa biyaya ng kalikasan para sa kabataan. Hindi maiiwasan ang pagkadidaktiko sa paghahayag ng mga isyung moralistiko sa mga kuwentong may seryosong aralin. Pero inilangkap ito ni Imson sa sitwasyon at komunidad ni Karding at hinayaang ang konteksto ang magtulak sa desisyong gagawin ng bida sa harap ng mabigat na isyu."

Teksbuking: Isang Mapanuri, Mapaghamon, at Napapanahong Bagong Textbuk Kuno ng Noli at Fili, pagsusuri ni Michael M. Coroza:

"Ang maraming textbuk ngayon na lathala ng malalaking pabliser ay kaduda-dudang mga salin. Una, hindi matiyak kung marunong ngang magbasa ng Kastila ang mga gumawa o ang isinalin lamang nila ay ang mga salin sa Ingles nina Charles Derbyshire, Leon Ma. Guerrero, o Trinidad Locsin. Puwede pa ngang hinalain na ang pagpapaikli lamang ng mga salin nina Mariano, Regalado, o maging ng kay de Guzman ang ginagawa ng mga kunwang awtor ng mga textbuk na ito. Halimbawa ng ganito ang tutunghayan nating aklat ng Noli at Fili na nalathala noon lamang 2006."

Isang Pagdulog sa Rebisyon ng Tula, panayam ni Roberto T. Añonuevo:

"Sa madali't salita, hindi simple ang magrebisa.

Sa sandaling ito, hayaan ninyo akong magbiggay ng ilang punto hinggil sa paraan ng "pagpapakinis" ng tula. Ang sumusunod ay hinango ko sa aking karanasan bilang makata, at siyang naobserbahan ko rin sa iba pang kaibigang makata habang bumubuo ng "mga pambihirang tula." Maihahakang hindi nito masasagot ang lahat ng pangangailangan sa pagrerebisa ng tula, ngunit maaari namang maging patnubay sa sinumang ibig sumulat ng tula."

Ibangon ang Dangal ng Lahi, panayam ni Virgilio S. Almario:

"Ang buong pagbabago sa katauhan ng Filipino ay nakatuon sa pagbabalik ng dangal—ng wastong paggalang sa sarili at mataas na pagkilala sa katutubong kakayahang mabuhay mag-isa at umunlad. Ngunit ang ang pananalig sa sariling dangal ay may kaakibat na diwa ng kagitingan. Hindi ito gawaing nag-iisa ng bawat indibidwal. Gawain itong dapat lahukan ng bawat mamamayan at magkakatulong. Gawain itong sinusukat, sa wakas, alinsunod sa idinudulot nitong benepisyo o paglilingkod sa kapakanan ng bayan at ng buong sambayanan."

Nilalamin din ng bagong isyu ang mga bahaging:

• Mula sa Inyo — "Masasabi niyo po bang malaki (o lumalaki) ang interes ng mga tao sa panitikang Filipino?"
• Rio Almanac — Alamin kung sino sa mga pinagpipitaganang manunulat at makata ng Filipinas ang isinilang sa Oktubre at Nobyembre.
• Buklatan –  Mga bagong aklat na pampanitikan o sa panitikan.

Sa mga gustong mapabilang sa BUL-OL Disyembre isyu, basahin ang mga guidelines kung paano magpasa (http://bulawanonline.com/paanyaya-sa-panitikero/). Naghahanap kami ng mga tula, maikling kuwento, sanaysay, at iba pang akda na may kinalaman sa Pasko at Bagong Taon.

Tip: magpasa lamang ng mga gawang may mataas na kalidad. Walang masama sa pagsubok, ngunit makakatulong kung babasahin muna ang mga akdang nasa Bulawan Online para malaman ang 'taste' at kalidad na habol ng mga Editor. Piling-pili lang po ang mga akdang babasahin, gagawan ng komentaryo, at malalathala.